Saturday, June 3, 2017

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Hastalığı başlıca hyalomma tipi kenelerin tutunması ile bulaşan, ateş ve kanama ile karakterize bir virüs hastalığıdır. KKKA son yıllarda, Türkiye, İran, Rusya, Afganistan ve Pakistan başta olmak üzere Doğu Avrupa, Orta Asya ve Afrika ülkelerinde görülmektedir. Türkiye’de ilk defa 2002 yılında saptanmıştır. 2016 yılı sonuna kadar Türkiye’de 10.2019 vaka Sağlık Bakanlığına bildirilmiş ve 485 kişi vefat etmiştir (% 4.75). Son yıllarda ülkemizde vaka sayısında azalma olmakla birlikte yaz aylarında sık görülebilmektedir. Sıklığı Haziran ve Temmuz aylarında en üst düzeye ulaşmaktadır. Hava sıcaklıklarının artması nedeniyle KKKA hastalığının görülme sıklığı artabilecektir.
Hyalomma marginatum
Dünyada KKKA'nın dağılımı

KKKA'nın Tükiye'de dağılımı (2014)
Hastalık kenelerin tutunmasıyla, virüslü kenelerin kan ve salgılarıyla, KKKA hastalığına yakalanmış kişilerin ya da hayvanların kan ve vücut salgılarına temas sonucu bulaşır. 
Keneler büyük baş hayvanlarda (İnek, koyun, keçi) ayrıca tavşan ve kuşlarda hastalık yapmadan bulunabilmektedir. KKKA kırsal alanlarda yaşayanlarda, tarım ve hayvancılıkla uğraşanlarda ve çalılık, ormanlık alanlarda piknik yapanlarda sık görülmektedir. Kırsal alanlarda çıplak ayakla dolaşılmamalıdır. Mümkün olduğunca vücutta açık yer bırakılmaması, böcek kovucu ilaçların vücuda sürülmesi yararlı olacaktır. Bu amaçla sivrisinek kovucu ilaçlar kullanılabilir. Doğaya sülün, tavuk vb. hayvanların salınması gibi yöntemlerin KKKA'nın önlenmesinde etkisi bulunmamaktadır. 

Hayvancılık ve hayvan kesimiyle uğraşan, celepler, kasaplar, mezbaha çalışanları, veterinerler vd. KKKA açısında risk altındadırlar. Özellikle her yıl kurban bayramının yaklaşık 10 gün önce olması nedeniyle, bu yıl ve daha sonraki yıllarda kurban bayramı KKKA’nın sık görüldüğü yaz aylarına rastlayacaktır. Bu durum yeterli önlem alınmadan yapılacak hayvan bakımı veya kurban kesimi sırasında KKKA’nın bulaşmasına neden olabilir. Ülkemizde kurban kesimin kuralları gereği bu iş için yarılmış yerlerde yapılması gerekmektedir. Bununla birlikte kimi zaman kesim işlemi yol kenarlarında, bahçelerde yapılmaktadır. Bu durum hayvanlardan bulaşan enfeksiyonların bulaşmasını kolaylaştırmaktadır. Kurban kesimi ehil kişilerce yapılmalıdır. kesim yapacak kişilere kesim ve enfeksiyonların bulaşının önlenmesi konusunda eğitim verilmelidir. Kan ve hayvanın vücut sıvılarından bulaşmayı önlemek için sıvı geçirmez önlükler ve kalın eldiven kullanılmalıdır. Hayvanın üzerindeki keneler elle çıkartılmaya çalışılmamalıdır. Hayvan derilerine çıplak elle dokunulmamalı,  deriler usulüne uygun olarak tuzlanmalıdır. Atıklar ortalıkta bırakılmamalı, derine gömülerek imha edilmelidir. Alınan bu önlemler hayvanlardan insanlara bulaşan diğer hastalıkların da geçişini önleyecektir.
KKKA ve Kurban Bayramı (video haber)
Kenelerin vücutta kaldığı süre arttıkça hastalık riski artmaktadır. Bu nedenle kenelerin mümkün olduğunca erken çıkarılması hastalığın oluşmasını engelleyecektir. Eve dönüşte de kişiler vücutlarına kene yapışıp yapışmadığını kontrol etmelidirler. Tüm giysilerin çıkarılarak duş alınması, yeni tutunmuş kenelerin mekanik olarak uzaklaştırılmasını sağlayabilir.
Kenelere çıplak elle dokunulmamalı, kopartılmaya ve ezilmeye çalışılmamalıdır. İnternet ortamında yer alan üzerine, sabun köpüğü, kolonya, gaz yağı dökülmesi veya üzerinde sigara söndürülmesi uygulamaları yanlıştır. Bu tür yaklaşımlar, kenenin yutağındaki virüsü vücuda bırakmasına neden olur. Keneler, bir pens aracılığıyla, veya bu amaçla kullanılan pens benzeri aletlerle çıkartılabilir. Eğer kişi bu şekilde keneyi çıkartamayacak ise vakit geçirmeden bir sağlık kuruluşuna gitmeli ve kene çıkartılmalıdır.
Kene tutunması veya hayvan teması sonrası veya KKKA’nın sık görüldüğü bölgeye seyahat sonrası, ateş, halsizlik, kırgınlık, bulantı, kusma, kas ağrısı veya kanama gibi şikayeti olanlar mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurarak KKKA yönünden değerlendirilmelidir. Vakalarda kene tutunma hikayesi ancak %70 oranında bulunabilmektedir. Bu nedenle riskli kırsal bölgelerde yaşayan kişilerde kene tutunma hikayesi olmasa bile ateş, halsizlik, bulantı, kusma kas ağrısı veya kanama belirtileri mevcutsa, KKKA yönünden araştırılmalıdır.
KKKA: deride kanama
Hastalıkta kullanılan ruhsatlı bir ilaç bulunmamaktadır. Hastalara erkenden destek tedavisinin yapılması, sıvı, elektrolit tedavisi, kan komponentlerinin verilmesi önemlidir. Aspirn vb kanama riskini artırıcı ilaçlar kullanılmamalıdır. Vücuda gereksiz girişimlerden kaçınılmalıdır.

KKKA taşıyan keneler sahil kesimlerinde bulunmamaktadır ama keneler sadece KKKA hastalığını bulaştırmaz. Riketsiya, tularemi, Lyme hastalığı ve bakteriyel hastalıkların da bulaşmasından sorumludurlar. Halk arasında 'Sakırga' olarak bilinen ve Ixodes ricinus türü kenelerin ısırması ile insanlara bulaşan Borrelia Burgdofteri Lyme hastalığına neden olabilir. Hastalıkta ilk belirti deride kenenin ısırdığı bölgede genişleyen bir halka şeklinde kırmızı bir döküntü görülür ve ardından cilt döküntüleri oluşabilir. Ayrıca bu ilk belirtilerin ardından halsizlik, üşüme, titreme, ateş, baş ağrısı ,kas ve eklem ağrıları, lenf bezlerinde şişme meydana gelebilir. Hastalık erken dönemde tedavi edilmediği taktirde menenjit hastalığını neden olabilir. Lyme hastalığı tedavisinde antibiyotikler kullanılmaktadır.

Kırım Kongo Makalelerim

No comments:

Post a Comment

COVID-19: BU YAZ TATİL YAPILABİLİR Mİ? SAMSUN- COVİD-19 pandemisi nedeniyle her gün onlarca soru alıyorum. Bugünlerde de gelen sorular...